Participácia / Partycypacja

07.08.2023

Participácia / Partycypacja

Participácia odbornej i laickej verejnosti na príprave projektov je jedným z dôležitých krokov pri ich vypracovaní a nastavení ich prínosov v najvyššej možnej miere. Z tohto dôvodu si Vás dovoľujeme požiadať formou tejto výzvy na písomné predkladanie názorov, aby sme získali Vaše pohľady na pripravovaný projekt. Takýmto spôsobom vďaka Vašej spätnej väzbe spoznáme Vaše špecifické potreby a postrehy a budeme môcť projekt vhodne a zmysluplne prispôsobiť už v procese jeho prípravy.

Zároveň sa 18.9.2023 uskutoční stretnutie pozvaných záujmových skupín občanov v zastúpení zo slovenskej aj poľskej strany. O výstupoch spoločného stretnutia Vás budeme počas participácie informovať na webových stránkach oboch zainteresovaných miest.

Prvé stretnutie projektových partnerov k príprave spoločného projektu – ktorými sú Mesto Čadca a Gmina Węgierska Górka– sa uskutočnilo v auguste v roku 2023. Na základe našej spoločnej zhody na aktivitách projektu, ktoré sú v súlade s vyhlásenou výzvou z programu Interreg Poľsko – Slovensko 2021 -2027 priorita 3. Tvorivé a turisticky atraktívne pohraničie, špecifický cieľ 1. Posilnenie úlohy kultúry a udržateľného cestovného ruchu v oblasti hospodárskeho rozvoja, sociálneho začlenenia a sociálnej inovácie sme pripravili spoločný projektový zámer pre potreby participácie. V nasledujúcom týždni počas ďalšieho stretnutia partnerov bol vypracovaný zoznam subjektov, ktoré budú priamo oslovené na participáciu v projekte. Finálny projektový zámer zaslaný osloveným subjektom je aj zverejnený na stránkach projektových partnerov.

Projektový zámer je pripravený v súlade s koncepciou Nového európskeho Bauhausu. Nový európsky Bauhaus vnáša do Európskej zelenej dohody kultúrny a kreatívny rozmer a jeho cieľom je ukázať hmatateľné a pozitívne skúsenosti, ktoré ponúka udržateľná inovácia v našom každodennom živote. Koncepcia Nový európsky Bauhaus stojí na prepojení rôznych disciplín, rôznorodých prostredí a participáciou v realizovaných projektoch na rôznych úrovniach. Tento koncept sleduje súlad troch aspektov:

udržateľný rozvoj – napr. opätovné využívanie materiálov a priestoru, zelená mobilita, obnova biodiverzity,
začlenenie (o. i. prostredníctvom participácie) – dialóg medzi kultúrami, disciplínami, pohlaviami a vekovými skupinami a zabezpečte prístupnosť a cenovú dostupnosť projektu,
estetiky – inšpirácie umením, prítomnosť estetických a kultúrnych hodnôt v projekte, zosúladenie s prírodou, nadviazanie na architektonické dedičstvo a miestne remeslá.

Udział interesariuszy w przygotowaniu projektów jest jednym z ważnych kroków, w ich rozwoju i ustaleniu ich korzyści w możliwie największym stopniu. Z tego względu zwracamy się do Państwa z prośbą w formie niniejszego zaproszenia o pisemne zgłaszanie opinii w celu uzyskania Państwa opinii na temat planowanego projektu. W ten sposób, dzięki Twojej opinii, poznamy Twoje konkretne potrzeby i spostrzeżenia i będziemy mogli odpowiednio i sensownie dostosować projekt już na etapie jego przygotowania.

Jednocześnie 18 września 2023 r. odbędzie się spotkanie zaproszonych osób reprezentujących stronę słowacką i polską. O wynikach wspólnego spotkania będziemy Państwa informować w trakcie uczestnictwa na stronach internetowych obu zainteresowanych miast.

Pierwsze spotkanie partnerów projektu w celu przygotowania wspólnego projektu – którymi są Miasto Čadca i Gmina Węgierska Górka – odbyło się w sierpniu 2023 r. Na podstawie naszego wspólnego porozumienia w sprawie działań projektowych, które są zgodne z ogłoszonym naborem z Programu Interreg Polska – Słowacja 2021-2027 Priorytet 3. Twórcze i atrakcyjne turystycznie Pogranicze, cel szczegółowy 1. Wzmacnianie roli kultury i zrównoważonej turystyki w rozwoju gospodarczym, włączeniu społecznym i innowacjach społecznych, przygotowaliśmy wspólny plan projektu. W kolejnym tygodniu, podczas następnego spotkania partnerów, sporządzona została lista podmiotów, do których bezpośrednio zwrócono się z prośbą o udział w projekcie. Ostateczny plan projektu nadesłany przez podmiot adresowany jest także publikowany na stronach internetowych partnerów projektu.

Plan projektu przygotowany jest zgodnie z koncepcją Nowego Europejskiego Bauhausu. Nowy europejski Bauhaus wnosi kulturowy i kreatywny wymiar do Europejskiego Zielonego Ładu i ma na celu pokazanie namacalnych i pozytywnych doświadczeń, jakie zrównoważone innowacje oferują w naszym codziennym życiu. Koncepcja Nowego Europejskiego Bauhausu opiera się na połączeniu różnych dyscyplin, różnorodnych środowisk i uczestnictwie w realizowanych projektach na różnych poziomach. Koncepcja ta opiera się na harmonii trzech aspektów:

zrównoważony rozwój – m.in. ponowne wykorzystanie materiałów i przestrzeni, ekologiczna mobilność, przywracanie różnorodności biologicznej,
włączenie (tj. poprzez uczestnictwo) – dialog pomiędzy kulturami, dyscyplinami, płciami i grupami wiekowymi oraz zapewnienie dostępności i przystępności cenowej projektu,
estetyka – inspiracja sztuką, obecność w projekcie wartości estetycznych i kulturowych, zgodność z naturą, wykorzystanie dziedzictwa architektonicznego i lokalnego rzemiosła.

Konzultačný bod

Konzultačný bod je miesto zriadené na čas trvania participácie, kde sa môžu záujemci oboznámiť s informačnými materiálmi, predložiť svoje pripomienky/otázky/odporúčania, prediskutovať s odborne spôsobilými osobami problémy týkajúce sa projektu, o ktorý majú záujem.

V rámci tohto miesta je možné realizovať aj komunikáciu s oslovenými participujúcimi subjektmi, pričom predpokladáme, že s oslovenými participujúcimi subjektmi prebehnú aj samostatné konzultácie s cieľom získať ich podnety k pripravovanému projektu.

Punkt konsultacyjny to miejsce utworzone na czas uczestnictwa, w którym zainteresowani mogą zapoznać się z materiałami informacyjnymi, zgłosić swoje uwagi/pytania/rekomendacje, a także omówić ze wskazanymi osobami, problemy związane z projektem, którym są zainteresowani.

W ramach tego miejsca możliwa jest także komunikacja z podmiotami uczestniczącymi, przy czym zakładamy, że odbędą się również odrębne konsultacje w celu uzyskania ich sugestii co do przyszłego projektu.

Konzultačný bod Mesto Čadca: Mesto Čadca, Námestie slobody 30, 022 01 Čadca

Kontaktná osoba: Ing. Pavla Šimeková, MBA, vedúca oddelenia regionálneho rozvoja a cestovného ruchu

Punkt konsultacyjny Miasto Čadca: Miasto Čadca, Námestie slobody 30, 022 01 Čadca

Osoba kontaktowa: inż. Pavla Šimeková, MBA, kierownik działu rozwoju regionalnego i turystyki

Konzultačný bod partner projektu: Gmina Węgierska Górka, Zielona 43, 34-350 Węgierska Górka

Kontaktná osoba: Wiesław Bednarz

Punkt konsultacyjny partnera projektu: Urząd Gminy Węgierska Górka 34-350

Osoba kontaktowa: Kierownik Referatu Rozwoju Gospodarczego i Funduszy Zewnętrznych

Wiesław Bednarz, Węgierska Górka ul. Zielona 43

mailom: wbednarz@wegierska-gorka.pl

telefonicky: +48 338609747

Základné informácie/ Podstawowe informacje

Priorita: Priorita 3. Tvorivé a turisticky atraktívne pohraničie

Špecifický cieľ: Špecifický cieľ 1. Posilnenie úlohy kultúry a udržateľného cestovného ruchu v oblasti hospodárskeho rozvoja, sociálneho začlenenia a sociálnej inovácie

Názov projektu: Brána do Beskýd/Brama do Beskidów

Hlavný cieľ projektu: Hlavný cieľ projektu je modernizácia a dodatočné vybavenie infraštruktúry určenej pre kultúru a rozvoj a zachovanie kultúrneho dedičstva nachádzajúcej sa popri cezhraničnej turistickej trase. K tomuto cieľu prispeje revitalizácia a tvorba verejného priestranstva u oboch projektových partnerov, ale aj inovatívny prístup k prezentácii kultúrneho dedičstva prostredníctvom digitalizácie a následným digitálnym sprístupnením kultúrnych zdrojov na oboch stranách hranice. Zároveň sa vytvorí priestor zameraný na uchovávanie, popularizáciu a prezentáciu tradičných remesiel so zameraním na drotárstvo.

Priorytet: Priorytet 3. Twórcze i atrakcyjne turystycznie pogranicze

Cel szczegółowy: Cel szczegółowy 1. Wzmacnianie roli kultury i zrównoważonej turystyki w rozwoju gospodarczym, włączeniu społecznym i innowacjach społecznych.

Nazwa projektu: Brána do Beskýd/Brama do Beskidów

Główny cel projektu: Głównym celem projektu jest modernizacja i doposażenie infrastruktury przeznaczonej dla kultury oraz rozwój i ochrona dziedzictwa kulturowego zlokalizowanego na transgranicznym szlaku turystycznym. Do osiągnięcia tego celu przyczyni się rewitalizacja i stworzenie przestrzeni publicznej u obu partnerów projektu, ale także innowacyjne podejście do prezentacji dziedzictwa kulturowego poprzez digitalizację i późniejszy cyfrowy dostęp do zasobów kultury po obu stronach granicy. Jednocześnie powstanie przestrzeń skupiona na zachowaniu, popularyzacji i prezentacji tradycyjnego rzemiosła ze szczególnym uwzględnieniem majsterkowania.

Partneri projektu: Mesto Čadca a Gmina Węgierska Górka

Najdôležitejšie úlohy so stručnou informáciou

Mesto Čadca

Hlavnou úlohou projektu bude revitalizácia a tvorba verejného priestranstva založená na miestnom kultúrnom dedičstve za účelom aktivizácie miestneho obyvateľstva. Jedná sa o verejné priestranstvo Palárikovho domu, ktorého výstavba sa začala v roku 1926. V tej dobe sa jednalo o výstavbu nového centra mestského kultúrneho života a sídla Miestneho odboru Matice slovenskej. Myšlienka výstavby nového čadčianskeho a kysuckého kultúrneho centra, ktoré je zároveň spomienkou na jedného z najznámejších kysuckých rodákov Jána Palárika zjednotila obyvateľov v roku 1926 a zjednocuje ich aj v súčasnosti. Jedná sa o budovu, ktorá si zaslúži našu pozornosť, obnovu a prinavrátenie slávy z rokov minulých. Stavebné práce trvali do leta nasledujúceho roka. Slávnostné otvorenie sa uskutočnilo o rok neskôr 7.10.1928. V budove pravidelne vystupovali súbory, organizovali sa kultúrne podujaia a fungovalo tu taktiež kino.

Głównym zadaniem projektu będzie rewitalizacja i stworzenie przestrzeni publicznej w oparciu o lokalne dziedzictwo kulturowe w celu aktywizacji lokalnej społeczności. To przestrzeń publiczna domu Palarika, którego budowę rozpoczęto w 1926 roku. Była to wówczas budowa nowego centrum miejskiego życia kulturalnego i siedziby lokalnego oddziału Matice slovenská. Pomysł budowy nowego czadczańsko-kisuckiego centrum kulturalnego, będącego zarazem wspomnieniem jednego z najsłynniejszych mieszkańców Kysucka, Jána Palárika, zjednoczył mieszkańców w 1926 roku i łączy ich do dziś. Jest to obiekt zasługujący na naszą uwagę, renowację i przywrócenie świetności minionych lat. Prace budowlane trwały do lata następnego roku. Uroczyste otwarcie odbyło się rok później, 7 października 1928 roku. W budynku regularnie występowały zespoły muzyczne, organizowano wydarzenia kulturalne, działało także kino.

Palárikov dom tesne pred dokončením/Dom Palárikov tuż przed ukończeniem

Slávnostné otvorenie Palárikovho domu v roku 1928/Uroczyste otwarcie domu Palárikovho w 1928 roku

V rámci revitalizácie a tvorbe verejného priestranstva plánujeme modernizovať vnútorné priestory a upraviť okolie objektu v súlade s iniciatívou Nového európskeho Bauhausu. Modernizovaný objekt by ponúkal stálu drotársku expozíciu, workshopy drotárskeho umenia a priestory pre podujatia a workshopy pre obyvateľov, záujmové skupiny, školy a miestnych umelcov a remeselníkov. Tiež bude miestom kultúrneho kreatívneho centra.

Prepojenie s exteriérom vyrieši prístup architekta k príprave projektovej dokumentácie ako celku. Podpora zelenej infraštruktúry bude tiež nosným prvkom projektu. Zelená strecha, využitie solárnej energie podporia starostlivosť o životné prostredie.

Bezbariérovosť objektu zaistí prístup pre znevýhodnené skupiny obyvateľov.

Súčasťou projektového zámeru sú plánované podujatia:

Február 2025 – slávnostné otvorenie realizácie projektu s obnoveným historickým programom, ktorý bol súčasťou slávnostného otvorenia 7.10.1928.
Apríl 2026 – Palarikova – Raková – súťažná prehliadka ochotníckych divadelných súborov s inscenáciami pôvodnej dramatickej tvorby so zapojením poľského partnera. Na súťaži sa predstavia slovenské aj poľské ochotnícke divadelné súbory.

W ramach rewitalizacji i kreowania przestrzeni publicznej planujemy modernizację przestrzeni wewnętrznych oraz modyfikację otoczenia budynku zgodnie z inicjatywą Nowego Europejskiego Bauhausu. W zmodernizowanym obiekcie powstałaby stała wystawa majsterkowania, warsztaty majsterkowania oraz przestrzenie eventowo-warsztatowe dla mieszkańców, kół zainteresowań, szkół oraz lokalnych artystów i rzemieślników. Będzie to także siedziba kulturalnego centrum kreatywnego.

Połączenie z otoczeniem rozwiąże podejście architekta do przygotowania dokumentacji projektowej jako całości. Elementem wspierającym projektu będzie także wsparcie zielonej infrastruktury. Zielony dach i wykorzystanie energii słonecznej będą sprzyjać dbałości o środowisko.

Dostępność budynku zapewni dostęp do niego grupom mieszkańców znajdującym się w niekorzystnej sytuacji.

Planowane wydarzenia wpisują się w zamierzenia projektu:

1 lutego 2025 r. – uroczyste otwarcie realizacji projektu z odnowionym programem historycznym, które było częścią uroczystego otwarcia 7 października 1928 r.

2 kwietnia 2026 – Palarikova – Raková – spektakl konkursowy ochotniczych grup teatralnych z produkcjami oryginalnych dzieł dramatycznych z udziałem polskiego partnera. Na konkursie wystąpią słowackie i polskie ochotnicze grupy teatralne.

Zainteresované strany:

Projekt je určený:

obyvatelia žijúcich v pohraničných regiónoch, ktoré predstavujú oblasť podpory
všetkých, ktorí navštevujú oprávnené územie – či už ako turisti, cestovatelia, ale napríklad aj za pracovným účelom, vrátane osôb využívajúcich kultúrno-rekreačnú ponuku územia zahrnutého do projektu
miestny umelci a remeselníci s možnosťou odovzdávania vedomostí

Interesariusze:

Projekt przeznaczony jest dla:

- mieszkańców zamieszkujących teren pogranicza, który stanowi obszar wsparcia,

- wszystkich, którzy odwiedzają teren pogranicza - czy to w celach turystycznych, podróżnych, ale np. także w celach zarobkowych, w tym osób korzystających z oferty kulturalno-rekreacyjnej obszaru objętego projektem,

- lokalnych artystów i rękodzielników z możliwością przekazywania wiedzy.

Gmina Węgierska Górka

W ramach projektu skupimy się na modernizacji budynków kościelnych i plebani oraz rewitalizacji zewnętrznej części terenu, na co bezpośrednio wpływa nasze zamierzenie projektowe. W budynku kościoła będziemy organizować koncerty w ramach ochrony dziedzictwa kulturowego, planujemy także utworzenie w parafii centrum informacyjnego i sali wystawowej dawnych tradycji. Za cel główny obraliśmy sobie aktywizację lokalnej ludności.

To, co łączy nas z naszym partnerem projektu, to zainteresowanie uzupełnieniem infrastruktury turystycznej pomiędzy naszymi gminami.

Utworzenie izby tradycji na bazie XVI w. zagrody plebańskiej zlokalizowanej na międzynarodowym szlaku architektury drewnianej to przywrócenie i zachowanie jeszcze nie zniszczałych całkowicie elementów zabytkowej architektury drewnianej oraz zachowanie od zapomnienia tradycji i zwyczajów, przekazów oraz sprzętów związanych z codzienną pracą na gospodarstwie (samowystarczalną zagrodą) założonym w trudnym górzystym terenie przy styku granic wówczas polsko - ausrtowęgierskiej obecnie polsko - czesko - słowackiej, co wpłynęło na różnorodność kulturową tego obszaru i zmienne losy historyczne a obecnie przyczynia się do rozwoju turystyki, poszerzenia współpracy oraz zacieśnienia relacji pomiędzy społecznościami z rejonu przygranicznego. Jak mało gdzie, te historyczne obiekty spełniające nadal funkcje użytkowe (wikarówka, plebania, kościół) nabierając przez to wyjątkowych cech autentyczności. Poprzez realizację działań zostaną zmniejszone bariery społeczno-kulturowe oraz mentalnościowe. Utworzenie izby tradycji w obszarze zabytkowego kompleksu gospodarczego będzie niepowtarzalną atrakcją na pograniczu a organizowane na jej terenie imprezy będą dodatkowo pozytywnie wpływać na współpracę transgraniczną. Udział w zaplanowanych zadaniach przyniesie zarówno jej bezpośrednim uczestnikom jak i społeczności zamieszkującej tereny transgraniczne wartość dodaną w postaci poprawy: rozwoju edukacyjnego, społeczno-gospodarczego, wiedzy historycznej oraz kontaktów jak również uporządkowania przestrzeni publicznej. Poprzez działania miękkie jakie zostaną przeprowadzone w ramach projektu nastąpi ożywienie aktywności środowisk lokalnych w zakresie programu współpracy transgranicznej oraz stanowić będzie podstawę dla większych projektów współpracy transgranicznej. Zachowanie bogatej różnorodności dziedzictwa kulturowego pogranicza oraz jego przekazywanie udostępnianie i upowszechnianie stworzy warunki do dalszego ukazywania elementów obrazu kulturowego naszych krajów.

Główny celem projektu jest odtworzenie i udostępnienie na cele społeczne zdegradowanej infrastruktury, zabudowy sakralnej (kościoła), wikarówki oraz zabudowy przykościelnej jako zagrody plebańskiej, która służyła jako zabudowa gospodarcza a po odnowieniu i zabezpieczeniu służyć będzie rozwojowi turystyki, poszerzeniu współpracy oraz zacieśnieniu relacji pomiędzy społecznościami z regionu przygranicznego. Koncepcja utworzenia izby tradycji i ochrony ludowej architektury zostanie poszerzona nie tylko o ratowanie kultury materialnej lecz również dokumentowanie przejawów kultury duchowej, obrzędowości i wiejskiej religijności oraz stworzenie dostępności do zgromadzonych zasobów kulturowych. Udział w zaplanowanych zadaniach przyniesie zarówno jej bezpośrednim uczestnikom jak i społeczności zamieszkującej tereny transgraniczne wartość dodaną w postaci poprawy: rozwoju edukacyjnego, społeczno-gospodarczego, wiedzy historycznej oraz kontaktów jak również uporządkowania przestrzeni publicznej.

V rámci projektu sa zameriame na modernizáciu objektov kostola a fary a revitalizáciu exteriéru areálu, ktorého sa náš projektový zámer priamo dotýka. Objekt kostola využijeme na organizáciu koncertov v rámci zachovania kultúrneho dedičstva a na fare plánujeme zriadiť infocentrum a výstavnú sieň starých tradícií. Hlavný zámer sme vybrali s cieľom aktivizovať miestne obyvateľstvo.

To čo nás s naším projektovým partnerom spája je záujem o doplnenie turistickej infraštruktúry medzi našimi obcami.

Vytvoriť tradičnú izbu založenú na podklade farárskej usadlosti zo 16. storočia, ktorá sa nachádza na medzinárodnej ceste drevenej architektúry, znamená obnoviť a zachovať prvky historickej drevenej architektúry, ktoré ešte neboli úplne zničené, a uchovať pred zabudnutím tradície a zvyky, posolstvá a zariadenia súvisiace s každodennou prácou na farme (samozásobiteľskej usadlosti) založenej v ťažkom horskom prostredí na styku vtedajšej poľsko-rakúsko-maďarskej hranice, dnes poľsko-česko-slovenskej, ktorá ovplyvnila kultúrnu rozmanitosť tohto územia a meniace sa historické osudy a v súčasnosti prispieva k rozvoju cestovného ruchu, rozširovaniu spolupráce a sprísňovaniu vzťahov medzi komunitami z prihraničného regiónu. Ako máloktoré miesta, aj tieto historické budovy stále plnia svoje funkcie (vikár, fara, kostol), čím získavajú jedinečné znaky autenticity. Realizáciou aktivít dôjde k zníženiu sociokultúrnych a mentálnych bariér. Vytvorenie tradičnej izby v areáli historického hospodárskeho komplexu bude jedinečnou atrakciou v pohraničí a podujatia, ktoré sa tam budú organizovať, budú mať dodatočný pozitívny vplyv na cezhraničnú spoluprácu. Účasť na plánovaných úlohách prinesie tak jeho priamym účastníkom, ako aj komunite žijúcej v cezhraničných oblastiach pridanú hodnotu v podobe zlepšenia vzdelanosti, sociálno-ekonomického rozvoja, historického poznania a kontaktov, ako aj organizácie verejného priestoru. Prostredníctvom mäkkých aktivít, ktoré budú realizované v rámci projektu, dôjde k oživeniu aktivity miestnych komunít v oblasti programu cezhraničnej spolupráce a vytvorí sa základ pre väčšie projekty cezhraničnej spolupráce. Uchovávanie bohatej rozmanitosti kultúrneho dedičstva pohraničia a jeho prenos, zdieľanie a šírenie vytvorí podmienky pre ďalšiu prezentáciu prvkov kultúrneho obrazu našich krajín.

Objekt kostola

Kościół